Yazma Alıştırmaları - 1: Sesten Sözcüğe, Sözcükten Cümleye

İnsanlar on binlerce yıl önce günlük ihtiyaçlarını birbirlerine iletmek için çeşitli yollarla iletişim kuruyorlarmış. Bu iletişimi, sesler çıkararak geliştirmiş ayrıca zaman ve mekân kavramlarını içerecek şekilde birbirlerine aktarmaya başlamışlar. Çıkardıkları seslerle bunu başardıklarında ilk sözcüklerin oluşumu da başlamış. Tabii ilk sözcükler, çoğunlukla beş duyu ile algılanabilecek şekilde somut ihtiyaçların karşılığı olmuş. Zamanla sesler, ilk sözcükleri oluşturmuş ve kök diller meydana gelmiş. Kök dillerdeki ilk sözcükler ise; tek heceli, eklemeli ya da bükümlü olarak çoğaltılmış.

Bu şekilde başlamış bir süreçle birlikte, o zamanlardan bu zamana geçen on binlerce yıl içinde dillerin gelişimi gerçekleşti. İnsanlar birbirinden ayrıldı, farklı topluluklar oluştu, çeşitlilik arttı ve diller bugünkü hâlini aldı. Etnolog sitesinin (https://www.ethnologue.com/) verilerine göre, bugün dünyada 7 bin 164 farklı dil bulunuyor. Zaman içinde yok olup gidenleri düşünürsek kim bilir ne kadar çok dil konuşuldu. Büyük çoğunluğu ise yazıya dökülemeden yok olup gitti.

Bunca zaman içinde binbir zorlukla geliştirdiğimiz dilimizi korumak ve en iyi şekilde kullanmak için okuma ve yazma becerilerimizi zengin tutmamız çok önemlidir. Hepimiz az ya da çok okuma alışkanlığımızı canlı tutacak çözümler üretiyor olabiliriz. Peki, yazma alışkanlığımızı artırma ve geliştirme üzerine ne kadar çalışıyoruz? 

Yazı, icat edildiği beş bin yıl öncesinden bu güne dillerin gelişmesine katkıda bulunan ve daha kalıcı bir şekilde var olmalarını sağlayan bir araçtır. İnsanlar beş bin yıldır, dünyanın geleceğini şekillendirecek bilgileri birbirlerine yazı sayesinde aktarabiliyor. Tabii aynı zamanda duygu ve düşüncelerini de yazı sayesinde var edebiliyorlar.

Yazı; her şeyden önce bilgi ve kültürümüzü artıran, sözcük haznemizi zenginleştiren, dili kullanma becerimizi geliştiren, hayal dünyamızı genişleten en etkili araçtır. Düzenli yazı yazmak ve yazarken kullandığımız dili en etkili ve doğru bir şekilde ifade edebilmek; bilişsel becerilerimizi geliştirdiği gibi hafızamızı güçlü tutar, kendimizi iyi hissettirir, stresimizi azaltır ve hatta kendimizi iyi hissettiğimizde salgıladığımız hormonlar sayesinde bağışıklığımızı bile güçlendirir.

Yazmanın bu kadar önemli olduğu açık ve net bir şekilde ortadayken, biz de bol bol yazma alıştırmaları yapalım istiyoruz. İşte tam da bunun için bu yazı dizimizi hayata geçirdik.

İlk alıştırmalarımız ise “Sözcüklerden Cümlelere” olacak.

Durum 1: Bir kafede oturuyorsunuz, kahvenizi yudumlarken seyrettiğiniz tabloların sizde bıraktığı duyguları ifade edecek birkaç cümle yazacaksınız.

Bunun için önce kendinizi o mekânda hayal edin. Ardından gözlerinizi kapatın ve altı tane sözcük düşünün. Bu sözcükleri art arda yazın. İşte cümlelerinizin temel taşları karşınızda duruyor. Yazmaya başlayın.

----

Durum 2: Bir göl kenarında oturuyorsunuz, karşınızda size doğru yüzen sakarmekeler, yeşilbaş ördekler, karabataklar var. Sazlıkların arasından kurbağa sesleri geliyor. Göl suyu hafif bulanık olsa da bu durum sizi rahatsız etmiyor.

Kendinizi orada hayal edin. O andaki duygularınızı birkaç cümle ile ifade edeceksiniz. Gözlerinizi kapatın ve altı tane sözcük düşünün. Bu sözcükleri art arda yazın. İşte cümlelerinizin temel taşları karşınızda duruyor. Yazmaya başlayın.

----

Durum 3: Bir arabanın arka koltuğunda seyahat ediyorsunuz. O sırada yanınızdan bir ambulans geçiyor. Ambulansın yan koltuğunda hasta yakını olması muhtemel biri oturuyor. Dışarı bakıyor ve gözlerindeki sessizlikten içindeki derin hüznü hissediyorsunuz.

Bu durumdaki duygularınızı birkaç cümle ile ifade edeceksiniz. Gözlerinizi kapatın ve altı tane sözcük düşünün. Bu sözcükleri art arda yazın. İşte cümlelerinizin temel taşları karşınızda duruyor. Yazmaya başlayın.

----

Farklı farklı duygular içinde olacağınız durumlar oluşturarak bu alıştırmaların sayısını artırabilirsiniz. Sözcüklerle duygularınızı ifade edebileceğiniz cümleler yazma etkinliği, yazma becerilerinizi geliştirdiği gibi duygularınızı ifade etme becerilerinizi geliştirecektir.

27.05.2024